SİSTEMATİK NOTU
1-ÇEKİÇ BALIĞININ (SPHYRNİDAE) GENEL ÖZELLİKLERİ NELERDİR?
· Baş kısımları çekice benzer özellik gösterir.
· Gözleri ve yarık şeklindeki burunları çekicin ucunda yer alır.
· Büyük ve çevik hayvanlardır.
· Doğurarak (vivpar) ürerler.
· Sıcak ve ılıman denizlerde yaşarlar.
· Tabanda yaşarlar ve saldırganlar. Koku alma duyuları gelişmiştir.
· Örnek tür; Sphyrna zygaena.
2-MÜREN BALIKLARI (MURAENİDAE) HAKKINDA BİLGİ VERİNİZ?
· Denizlerin kırsal ve kayalık bölgelerinde yaşarlar.
· Göğüs ve karın yüzgeçleri yoktur.
· Sırt yüzgeçleri solungaç açıklığının önünden başlar.
· Vücutları renklidir. Tür ayrımında buna dikkat edilir.
· Karnivor ve saldırganlardır.
· Dişlerinin dibinde zehir bezleri bulunur.
· Örnek tür; Murena helena.
3-YILAN BALIKLARININ (ANGUİLLİDAE) GENEL ÖZELLİKLERİ NELERDİR?
· Vücut ince ve uzun yapıdadır.
· Ön bölümü silindirik şeklinde, kuyruğa doğru gittikçe yassılaşma görülür.
· Vücut mukus salgılar.
· Kathodrom üreme göçü görülür. Üremek için saragosa körfezine giderler.
· Omurları ve ışıları ile türlere ayrılır.
· Örnek tür; Anguilla anguilla.
4-MÜREN VE YILAN BALIKLARI ARASINDAKİ FARKLAR?
· Yılan balığı kuyruğa doğru yassılaşır.
· Müren balığının dişlerinde zehir bezleri vardır.
· Mürenin dorsal yüzgeci solugaç yarıklarının önünen, yılanın ise gerisinden başlar.
· Müren balıklarının göğüs ve karın yüzgeçleri yoktur.
· Mürenler renklidir.
5-MAHMUZLU CAMGÖZ (SQUALİDAE) BALIKLARININ GENEL ÖZELLİKLERİ?
· Bazı türleri luminesans (gaz ışı) organına sahiptir.
· Dişleri tür ayrımını sağlar.
· Anal yüzgeçleri yoktur.
· Karina vardır.
· İsmini dorsal yüzgeçlerin önündeki mahmuz benzeri çıkıntılardan alır.
· Örnek tür; Squalus acanthias.
6-MERSİN BALIKLARI (ACİPENSERİDAE) HAKKINDA BİLGİ VERİNİZ?
· Vücudun sırt, yan ve karın bölgesinde kemik plaka dizileri (pullar) vardir.
· Ağzın önünde besin bulmada görevli 4 adet bıyık vardır.
· Protaktil (uzayıp kısalabilen) ağız yapısına sahiptir.
· Hava keseleri oldukça büyüktür.
· İç iskelet tamamen kıkırdaktır.
· Kuyruk yüzgeci heteroserktir.
· Bazı türleri anadromdur. (Beslenme ve üremeleri denizde geçer)
· Taksonomisi operkulum ve solungaçlarının birleşip(huso) birleşmemesiyle(acipenser) belirlenir.
· Örnek tür; Huso huso. Acipenser stellatus. Acipenser nudiventris.
7-ADİ KÖPEK BALIKLARI (TRİAKİDAE) HAKKINDA BİLGİ VERİNİZ?
· Spirekulum vardır.
· Rostrum fazla uzun değildir.
· Taksonomi dişlere bakılarak yapılır.
· Tabanı kumlu ve çamurlu bölgelerde yaşarlar.
· Örnek tür: Mustelus mustelus.
8-DİKENLİ VATOZLAR (DASYATİDAE) HAKKINDA BİLGİ VERİNİZ?
· Vücut disk şeklinde basıktır.
· Kuyruğunun hemen arkasında testere şeklide bir diken bulunur. Dikenin tabanında zehir bezi vardır.
· Derileri pulsuz ve mukusludur.
· Sırt yüzgeçleri bulunmaz.
· Ovovivipar ürerler.
· Örnek tür; Dasyatis pastinaca.
9-VATOZ BALIKLARI (RAJİDAE) HAKKINDA BİLGİ VERİNİZ?
· Üstten bakıldığında vücut eşkenar dörtgene benzer.
· Anal yüzgeç yoktur.
· Gözler ve spirekulum sırttadır.
· Yumurtaları keratin kılıflıdır.
· Taksonomik açıda muzo yapısı, sırttaki dikensi çıkıntılar ve üzerindeki benekler dikkate alınır.
· Elektrik balığı vatozlara göre daha yuvarlak ve kısa kuyrukludur.
· Örnek tür; Raja clavata. Raja radula. Raja alba.
10-MELEK KÖPEK BALIKLARI (SQUATİNİDAE) HAKKINDA BİLGİ VERİNİZ?
· Vücut alttan ve üstten yassılaşmıştır.
· Vücudun kuyruğa yakın bölgesinde iki sırt yüzgeci vardır.
· Solungaç açıklıkları alt tarafta ve 5 adettir.
· Ağız uç konumludur.
· Kuyruk ne hetere ne de homoserk yapıdadır.
· Benekleri ve göğüs yüzgeçleri arasındaki uzaklık takasonomiktir.
· Örnek tür; Squatina squatina. Squatina oculata. Squatina oculeata.
11-KEDİ BALIKLARI (SYCLIORHINIDAE) HAKKINDA BİLGİ VERİNİZ?
· Vücudun ön tarafı hafif basıktır.
· Burun deliklerinden çıkan oluklar bazı türlerde ağızla birleşiktir.
· Üçüncü göz kapakları gelişmemiştir.
· Sırt yüzgeci kuyruk bölgesine yakındır.
· Benekler taksonomiktir.
· Yumurtlayarak ürerler.
Örnek tür; Scyliorhinus canicula. Scyliorhinus stellaris.
FİNALLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLL
AGNATA (Yuvarlakağızlılar)
-Vücut yuvarlak ve uzun.
-Solungaçlar kese şeklinde.
MYXİNİDAE (Kaygan Yuvarlakağızlılar)
-Tamamı denizlerde.
-Sırt yüzgeçleri yok.
=Myxine Glutinosa
PETROMYZONTİDAE (Dokuz gözlüler)
-Vücudun her iki yanında 7 solungaç açıklığı var.
-Yumurtlamak için denizden ayrılırlar.
=… marinus =….planeri
HEXANCHİNİDAE (Boz Camgöz)
-6-8 adet solungaç yarığı var.
-Ağız alt konumlu.
=Hexanchus Griseuc
ODONTASPIDIDAE (Pamuk Balığı, karkaris)
-Vücut mekik şeklinde.
-Spirekulumları küçük, yüzgeçler asimetrik..
=odontaspıs ferox
LAMNİDAE (Beyaz Köpekbalığı)
-Mekik şekline
-Alt göz kapağı yok, dişleri çatallı değil.
=Lamna nasus
CETORHINIDAE (Büyük Camgöz)
-Solungaç tarakları uzun ve tüy şeklinde.
-İki sırt yüzgeci var.
-Burun ve karın üstünde beyaz benek veya bant var.
=Cetorhinus maximus.
ALOPİDAE (Sapan Balığı)
-Kuyruk yüzgecinin üst kısmı, vücüdün yarısı kadar.
-Çenede 3 kenarlı küçük diş var. Deniz balığı.
=Alopias vulpinus.
SCYLIORHINIDAE (Kedi Balığı)
-Vücudun ön tarafı hafif basık.Spirekulum var.
-Kuyruk yüzgeçleri küçük ve yanlarında karina yoktur.
=Scyliorhinus canicula. =……. Stellaris
CARCHORHINIDAE (Köpek Balıkları)
-Bağırsak tomar şeklinde kıvrımlı.
-Sırt yüzgeci serbest ve kenarı dalgalıdır.
=Carsharhinus leucas. =…melanopterus.
TRİAKİDAE (Kaygan Derili Köpekbalığı)
-Soğuk sulardadır. Rostrumları fazla uzun değil.
-Dudak izleri ölçülü şekilde uzundur.
=Mustelus mustelus. =…. Asterias.
SPHYRNİDAE (Çekiç Balığı)
-Baş çekice benzer. Üçüncü göz kapağı var.
-Büyük ve çevik balık.
=Sphyrna tudes. =….zygaena.
OXYNOTİDAE (Domuz Balığı)
-Sırt yüzgeçleri arasında kuvvetli bir ışın var.
-Ağız ve solungaç yarıkları küçük. Anal yüzgeci yok.
= Oxynotus centrina.
SQALİDAE (Mahmuzlu Köpekbalığı)
-Vücut silindirik. Spirekulum normal boyutta.
-Aynı boyda 5 tane solungaç yarığı var.
=Sqalus acanthias. =…blainvillei.
RHİNCONTİDAE (Balina Köpekbalığı)
-Ağız geniş ve uç konumlu.
-Solungaç açıklığı oldukça geniş.
-Çok saıda körelmiş dişi var.
SQATİNİDAE (Melek Köpekbalığı)
-Vatoz gibi alttan ve üstten yassı. Ağız uç konumlu.
-Kuyruğa yakın bölgede iki sırt yüzgeci var.
=Sqatina sqatina. =…oculata.
PRİSTİDAE (Testereli Vatoz)
-Uzun testere şeklinde burun var ve bıyıksız.
-Aralıklı iki sırt yüzgeci var.
=Pritis pritis.
TORPEDİNİDAE (Elektrik Balığı)
-Vücut oval veya yuvarlak.
-Kuvvetli bir kuyruk yüzgeci var.
-Elektrik organı çevresinde yoğun kas var.
=Torpedo torpedo. =…marmorata.
RHİNOBATİDAE (Uzun Keler)
-Göğüs yüzgeçleri oldukça geniştir.
-Sırt yüzgeçleri kuyruk bülgesine kaymıştır.
-Sırtta dikensi çıkıntılar var.
=Rhinobatos rhinobatos. =…cemiculus.
RAJİDAE (Vatoz)
-Vücut üstten basık. Kuyruk uzun ve ince.
-Solunum suyunu spirekulumdan alır.
=Raja radula. =….alba. =….clavata.
DASYATİDAE(Kazık Kuyruk)
-Vücut disk şekline. Pürüzsüz.
-Kuyruk yüzgeci körelmiş veya yok.
-Ovovipar ürer.
=Dasyatis pastinaca. =….violacea.
GYMNURİDAE(Kelebek Vatozu)
-Vücut, diskin genişliğinin 1/5 i kadar. Deniz balığı.
-Sırt veya kamçı yüzgeçleri ışınlı veya ışınsız olabilir.
=Gymnora altavela.
MYLİOBATİDAE (Folya)
-Eşkenardörtgen şeklinde. Pulsuz.
-Baş biraz uç konumlu.
-Spirekulumları başın yan tarafında.
=Myliobaris aquila.
ACİPENSERİDAE (Mersin Balığı)
-Sırt, yan ve karın bülgesinde kemikli plaka var.
-Ağız alt konumlu ve 4 bıyığı var.
-Vücut içi tamamen kıkırdak.
-Operkulum ve spirekulum birlikte var.
=Huso huso. =A. Stellatus.
POLYODANTİDAE (Kaşık ağızlılar)
-Mersin balığına benzer ama kemik plaka yok.
-Ağız ince, uzun, kaşık şeklinde.
-Alt çene kısa.
=Polyodon spathula.
ANGUİLİDAE (Yılan Balığı)
-Vücut ince, uzun, ön bülge silindirik.
-Deri bolca mukus salar, çok küçük pullar var.
-Solungaç yarıkları küçük ve altta.
=Anguilla anguilla. =….japonica.
MUREANİDAE (Müren)
-Göğüs ve karın yüzgeci yok.
-Dişlerin dibinde zehir bezleri var ve kanı zehirli.
=Murena helena.
CONGERİDAE (Mığrı Balıkları)
-Pelvik yok. Kumlu ve kayalıkta yaşar.
-Sırt yüzgeci göğpüs yüzgecinin bitiminden başlar.
=Conger conger.
CLUPEİDAE (Sardalya)
-Ağız üst konumlu.
-Karın bölgesinde karina pulları var.
-Yanal çizgi yok, pıllar kolayca dökülür.
=Sardina =Sardinella. =Sprattus.
ENGRAULİDAE (Hamsiler)
-Ağız alt konumlu, gözler iri.
-Deri parlak, ekenomik önemi var.
=Engraulus encrasicolus.
SALMONİDAE (Alabalıklar)
-Ağız büyük ve uç konumlu.
-Hava keseleri gelişmiş. O2 sever.
-Adipöz yüzgeç var.
=Salmo trutta labrax. =.. … abanticus.
ESOCİDAE (Turna Balığı)
-Torpil şeklinde uzamuş vücut küçük pullarla örtülü.
-Baş büyük, burun uzun.
-Dişler sivri ve kuvvetli, yanal çizgi belirsiz.
=Esox lucius.
CYPRİNİDAE (Sazangiller)
-Baş pulsuz, vücut sikloid pullarla örtülü.
-Bazılarının ağızları protaktil.
-Solungaç yayları üzerinde fareks dişleri var.
=Vimba. =Gobio. =Carrassius.
LEUCİSCUS (Tatlısu Kefali)
-Mekik şeklinde. Sikloid pulları var.
-Ağız uç konumlu veya yarı alt konumlu.
-Yutak dişleri 2 sıralı.
=Leuciscus lepidus. =….cephalus.
GOBİO (Kaya Balığı)
-Vücut ince ve uzun. Ağız alt veya uç konumlu.
-Boğaz bölgesinde pulsuz bir kısım var.
=Gobio gobio. =….persus.
CHANDROSTOMA (Kızılkanat)
-Vücut yuvarlak ve ince.
-Baş uzun, ağız alt konumlu.
-Yutak dişleri bıçak şeklinde keskin.
-Karın zarı siyah pigmentli.
=Chondrostoma beysehirense.
BARBUS (Bıyıklı Balıklar)
-Vücut ince, uzun, silindirik veya mekik gibi.
-Ağız kısmen alt konumlu ve yarımay şeklinde.
-Ağız çevresinde iki çift bıyık var. Yumurtası zehirli.
=Barbus mursa. =….capito.
RUTİLUS (Kızılgöz)
-Oval, yanlardan yassı ve pulla örtülü.
-Pullar ışınsal yapı gösterir.
-Gözlerin iris tabakası, kızıl renktedir.
-Karın yüzgeçlerinin Bir bölümü kızıldır.
=Rutilus rutilus. =…frissi.
COBİTİDAE (Taşısıran)
-Yutak bölges,nde 1 sıra, 8-12 adet yutak dişi var.
-Vücut uzun ve üzerinde sikloid pullar var.
-Gözün hemen altında suborbital diken var.
=Cobitis. =Orthrias.
SİLURİDAE (Yayınlar)
-Vücut uzun, ağız cevresinde 3 çift bıyık var.
-Pulsuz, kaygan derili. Yavaş yüzer.
=Silurus glanis. =….Triostagus.
CLARİİDAE (Kara Yayın Balıkları)
-Ağız çevresinde 4 çift bıyık var.
-Solungaç boşluğunda dentrit organı var ve O2 tutar.
-Dorsalleri uzundur.
=Claris gariepinus.
CYPRİNİDONTİDAE (Dişli Sazancık)
-Yutak dişi yok, Ovipar ürer.
-Ağız üst konumlu ve protaktil.
-Erkek ve dişinin renkleri farklı.
=Aphanius anatolia. =….mento.
MUGİLİDAE (Kefal)
-Yanal çizgi yok, vücut uzun ve mekik gibi.
-Bütün pulları delikli. Beslenme ovnivor.
-Mide çevresinde 2-9 tane pilorik uzantı var.
=Mugil auratel. =…cephalus.
PERCİDAE (Levrek, Sudak)
-Vücut oval, uzamış, üstünde ktenoid pul var.
-Predatör beslenir, 2 adet dorsali var.
=Perca fluviatilis.
SPARİDAE (Mercan, Çipura)
-Vücut yandan basık, yüksek yapılı.
-Ağız; kesici ve koparıdışlere, kuvvetli kaslara sahip.
-Pullar ktenoid, Hermofrodittir.
=Sparus aurata. =Boops boops.
CRANGİDAE (İstavrit)
-Mekik gibi, bazıları kalkan pullarına sahip.
-Vücutta bantlı desenler var.
-Analın önünde 2 adet sert ışın var.
=Trachurus trachurus. =Lichia amia.
SERRANİDAE (Hani Balığı)
-Tek sırt yüzgeci var.
-Sırt yüzgecinin önünde 7-12 sert ışın var.
-Karnivordur, bazı üyeler, Hermofrodittir.
=Serranus scriba. =…. Cabrilla.
MULLİDAE (Barbunya, Tekir)
-Karnivor. Çene altında iki bıyık var.
-Ayrı ayrı iki sırt yüzgeci var.
=Mullus barbatus. =….. surmelatus.
SCOMBRİDAE (Uskumru, Kolyoz)
-Gelişmiş çene. Karnivor ve plankton süzer.
-İkinci dorsalin gerisinde pinnul olarak bilinen yalancı yüzgeç var.
=Scomber scombrus. =….. japonicus.
POMATİMİDAE (Lüfer)
-Dorsalleri birbirine yakın.
-Karnivor, Vücutta bant yok.
-Yakalayıcı dişler var. Denizdedir.
= Pomatomus saltator. =Trachinus draco.
URANOSCOPİDAE (Kurbağa Balığı)
-Ağız üst konumlu. Silliform dişler var.
-Baş ve operkulumun gerisinde zehirli diken var.
-Pelvikleri Jugular özellikte.
-Bazılarında elektrik organı var.
=Uranoscopus scaber.
GADİDAE (Mezgit)
-Yandan basık, mekik gibi. Sikloid pulla örtülü.
-Bazılarında bıyık gibi deri uzantısı var.
=Merlangius merlangius. =Phycis phycis.
TRİGLİDAE (Kırlangıç Balığı)
-2 dorsal var.
-Göğüs yüzgeçlerinin ön ve alt tarafında paröak gibi uzantılar var..
-Operkulum üzerinde kemiksi yapı var.
=Trigla lyra. =…. Lucerna.
SCORPAENİDAE (İskorpit)
-Vücut hafif yandan basık ve güçlü.
-Baş ve operkulum üzerinde dikensi yapı var. Zehirli.
-Ovovipar ürer.
=Scorpaena porcus.
SCOPHTHALMİDAE (Kalkan)
-Asimetriktir. Eşkenardörtgen gibi. Basık.
-Dorsal ve anal büyüktür..
=Scophthalmus maximus. =…. Rhombus
SOLEİDAE (Dil Balığı)
-Vücut oval ve yandan basıl.
-Burun ucu etli ve yuvarlak.
-Dişler kardiform.
-Sert ktenoid pullarla örtülü.
=Solea vulgaris. 0…. Lascaris.
|