AĞ MATERYALLERİ
İpin ana maddesi liftir. Lifler yapı bakımından doğal ve sentetik olmak üzere ikiye ayrılırlar.
DOĞAL LİFLER
A) Bitkisel lifler.
-pamuk lifi
-kendir lifi (Halat yapımında)
-Raime lifi
-pirinç sap lifi
B) Hayvansal lifler
-İpek lifi: Plankton kepçesi ve uzatma ağı yapımında kullanılır.
-Aslan yelesi
-At kuyruğu
-Koyun yünü vs.
C) Madeni lifler
-Cam yünü: (Fiberglass) Gemi, şamandıra, tekne yapımında kullanılır. Çürümez. Tamiri kolaydır, Bakım istemez.
SENTETİK LİFLER
-Poliamid (PA): Ülkemizde balık ağı örmede %100 bu kullanılır.
-Poliester (PES): Tekstil sanayinde ve yurtdışındaki balıkçılarda görülebilir.
-Polietilen (PE): Balıkçılıkta Uzakdoğu, Pakistan ve Hindistan bölgelerinde bu kullanılır.
-Polipropilen (PP): Halat, ağ ve halı yapımında kullanılır.
-Polivinilalkol (PVA) : Halat ve ağ yapımında.
-Polivinilklorür (PVC) : Halat ve ağ.
-Polivinilidenklorür (PVD) : Halat ve ağda.
Sentetik lifler çeşitli kimyasal reaksiyonlar sonucu fabrikasyon olarak elde edilen liflerdir. Bu liflerin kimyasal isimleri yanında ticari isimleri de vardır. Ticari isimler ülkeden ülkeye, hatta fabrikadan fabrikaya da değişebilir.
LİFLEEER.
1) KISA LİFLER (Spun, Stapel lifler)
İpek lifi ve bitkisel lifler haricindeki, hayvansal liflerin yapılarıdır. Bazı sentetik lifler kısa liflerden oluşabilir. Bu liflerin boyları 4-12 cm arasındadır. Kısa lifler aynı yöne bükülerek, basınç nedeniyle birbirine tutunur. Bu şekilde yapılan iplerde yüzey pürüzlü olduğu için düğüm kayması çok az olur.
2) SÜREKLİ LİFLER (Flament Lifler)
Ağ yapımında kullanılan sonsuz uzunluktaki sentetik liflerdir.
3) MONOFLAMENT
Sonsuz uzunlukta ve tek başına kullanılan liflerdir. Ticari adı misinadır. Olta balıkçılığında kullanılır.
4) MULTİFLAMENT
Birden fazla monoflamentin birleştirilip bükülmesiyle oluşur.
5) ŞERİT LİFLER
Ülkemizde rafya olarak tanınır. Sonsuz uzunluktaki liflerin basınç altında şerit haline getirilmesiyle oluşur.
LİFLERİN DAYANIKLILIĞINI ARTIRMA YÖNTEMLERİ.
Sentetik liflerin doğal lifler göre daha değerli olmasının sebebi çürümemesidir. Sentetik lifler bir hafta su içerisinde kalırsa kopma dayanımları %10-30 azalır. Doğal lifler ise tamamen dağılır. Sentetik liflerin düşmanı asit yağmuru, endüstri dumanı ve ışıktır. Su içerisinde ışıktan fazla etkilenmeyecektir. Bu lifleri boyamak ışığın zararlı etkisini azaltacaktır ve asit yağmuru gibi dış etkenler de zayıflatacaktır. Sentetik ağları kurutma zorunluluğu yoktur. Fakat üzerine takılmış, bitkisel ve hayvansal atıklar bir süre sonra çürür ve ortama asit-baz salar, bu da bozulmalara nende olur. Bu yüzden sentetik ağlar temizlenmelidir. Sıcaklık sentetik liflere zarar verdiği için boyama sırasında ağ çok yüksek sıcaklıkta kaynatılmamalıdır.
AĞ İPLİKLERİ
A) Bükülmüş.
Genelde 3 tek iplikten oluşur. 3 ipliğini bir araya getirilip tek hal almasıyla oluşur.
B) Örülmüş.
Genellikle düğümsüz ağların iplikleri örme şeklindedir.
1) Sağa büküm. (Z büküm)
2) Sola büküm. (S büküm)
Birden fazla iplikten oluşmuş ipliğe katlı iplik denir.
-Tek iplikà Liflerin sola veya sağa bükülmesiyle oluşmuş ipliktir.
-Kablo katlı iplik àÇok ender kullanılır, katlı ipliklerin bükülmesiyle oluşur. Ağ sanayisinde atlı iplik kullanılır. Tek iplikler S bükümüyle yapıldıysa, bunlardan katlı iplik yapılırken Z büküm kullanılır.
BÜKÜM DERECESİ ve BÜKÜM SAYISI.
Ağ iplikleri kullanım kolaylığı sağlamak, dayanıklılığı artırmak, zamanla oluşan yıpranmayı engellemek ve gücün zayıflamasını engellemek için büküme uğratılır. Büküm derecesi; tek ipliğin büküm yönünün iplik ekseniyle yaptığı açıdır. Eğer iplik sık büküldüyse büküm derecesi düşük, seyrek büküldüyse büküm derecesi yüksektir.
BÜKÜM SAYISI
1 inch (2,54 cm) uzunluğu içerisindeki büküm sayısı o ipin bükümünü gösterir.
Gevşek büküm = 1-3 büküm/inch
Normal büküm = 4-7 büküm/inch
Sık büküm = 8-12 büküm/inch
Genellikle ağ fabrikaları normal büküm kullanır.
AĞ İPLİKLERİNİN NUMARALANDIRILMASI
1) Çap yöntemi.
İpliğin çapı kaç mm ise o ipliğin numarasını verir. Çap ölçümü için kumpas kullanılır.
|
